Ένα ανάποδο κείμενο, για ένα αναποδογυρισμένο Πανεπιστήμιο. [ή “Τι (και γιατί;) θέλει να αλλάξει η κυβέρνηση στο Πανεπιστήμιο;”]

Θα ξεκινήσουμε από το τέλος. Από τα συμπεράσματα. Η πρόταση της Άννας Διαμαντοπούλου για τα πανεπιστήμια θα έχει, μεταξύ άλλων, τα εξής αποτελέσματα:


• Στη Διοίκηση των Πανεπιστημίων θα συμμετέχουν, με αυξημένα δικαιώματα, επιχειρηματίες και διορισμένοι εκπρόσωποι της κυβέρνησης. Η αυτονομία των ΑΕΙ καταργείται!
• Τα Τμήματα θα αξιολογούνται από εκπροσώπους επιχειρηματιών, μεγαλοδημοσιογράφους και managers!
• Τα Πανεπιστήμια θα χρηματοδοτούνται μόνο υπό προϋποθέσεις. Η ευθύνη για την εξεύρεση πόρων θα είναι δική τους. Αντιθέτως, θα χρηματοδοτούνται τα ιδιωτικά Κολλέγια!
• Θα ανοίξει ο δρόμος για τα δίδακτρα!
• Όταν παίρνουμε το πτυχίο, θα είμαστε ήδη χρεωμένοι σε μία Τράπεζα!
• Οι καθηγητές θα κάνουν χαμηλού επιπέδου μάθημα και θα βάζουν εύκολα θέματα στις εξετάσεις για να έχει λεφτά το πανεπιστήμιο και να παραμείνουν στις δουλειές τους!
• Τα Πανεπιστήμια θα κάνουν έρευνες μόνο για τις επιχειρήσεις, συχνά με προαποφασισμένο αποτέλεσμα!
• Οι Κοινωνικές Επιστήμες θα μαραζώσουν!
• Το πτυχίο μας δεν θα είναι πτυχίο αλλά ένα άθροισμα από ασυνάρτητες δεξιότητες, μόνο και μόνο για να είμαστε ανίσχυροι απέναντι στον εργοδότη!


Και τώρα που διαβάστε το τι θα γίνει, δείτε αναλύτικά και το πως:


Η Κυβέρνηση και η υπουργός Παιδείας θέλει με τον νέο Νόμο- Πλαίσιο που προωθεί να πετύχει κυρίως τρία πράγματα:


1. Να καταργήσει την αυτονομία των Πανεπιστημίων για να τα ελέγχει η ίδια και οι επιχειρηματίες:


Τα Πανεπιστήμια σήμερα διοικούνται από τις Συγκλήτους, δηλαδή από εκλεγμένους εκπροσώπους των καθηγητών, των εργαζομένων και των φοιτητών. Το σχέδιο νόμου τους φοράει “καπέλο” το Συμβούλιο Διοίκησης, στο οποίο θα συμμετέχουν μέλη εκτός Πανεπιστημίου, δηλαδή εκπρόσωποι επιχειρηματιών, διάφορα golden boys που καμία σχέση δεν έχουν με την επιστήμη αλλά θα λειτουργούν ως πράκτορες ιδιωτικών συμφερόντων.
Οι επιχειρηματίες και οι φίλοι της κυβέρνησης θα αλώσουν τα Πανεπιστήμια και θα μπορούν να βάζουν χέρι στο πρόγραμμα σπουδών, θα εκμεταλλεύονται την περιουσία των ιδρυμάτων (σας θυμίζει κάτι από... Βατοπέδι;), θα αποφασίζουν για την επιβολή διδάκτρων, θα αποφασίζουν για τις προσλήψεις των καθηγητών, θα διορίζουν (και θα απολύουν!) τον πρύτανη, ο οποίος θα μπορεί και να είναι μέλος ξένου πανεπιστημίου! (Αλήθεια, ποιος σοβαρός πανεπιστημιακός του εξωτερικού θα έρθει να δουλέψει στην Ελλάδα, με τον μισθό των Ελλήνων πανεπιστημιακών; Κάποιος μας κοροϊδεύει...).
Πως αλλιώς εκτός από “διαπλοκή” και “συνδιαλλαγή” μπορεί να ονομαστεί αυτό; Φαντάζεστε τον Βγενόπουλο να αξιολογεί το Πάντειο; Τις Τράπεζες να βαθμολογούν ένα τμήμα Οικονομίας; Ή τον Πρετεντέρη να αξιολογεί ένα τμήμα δημοσιογραφίας; Η πλειοψηφία των μελών του Συμβουλίου (ή η βαρύτητα της ψήφου καθενός) θα ορίζεται από την κυβέρνηση! Τεράστιος αυταρχισμός και διορισμός “ημετέρων”!!!
Ζήτημα προκύπτει ακόμη και για τη δημόσια υγεία. Ένα Τμήμα Βιολογίας που θα χρηματοδοτείται από μία επιχείρηση γενετικά τροποποιημένων προϊόντων, θα κάνει έρευνα για αυτά και όχι για βιολογικές καλλιέργειες. Τι αποτέλεσμα θα έχει μία έρευνα για την επίδραση των κινητών τηλεφώνων στον εγκέφαλο, αν αυτή χρηματοδοτείται από τη Vodafone; Τα Πανεπιστήμια προετοιμάζονται επίσης για την εισαγωγή των managers, με την επίκληση της ανάγκης για έλεγχο της σπατάλης και της διαφθοράς. Είδαμε όμως τι ρόλο έπαιξαν οι managers στα δημόσια νοσοκομεία, στις ΔΕΚΟ και στα ασφαλιστικά ταμεία. Πως αύξησαν τις σπατάλες και εδραίωσαν τη διαφθορά. Θέλουμε “δομημένα ομόλογα” και “σκανδαλώδεις προμήθειες υλικών” και στα Πανεπιστήμια;


2. Να σταματήσει να το χρηματοδοτεί:


Η χρηματοδότηση δεν θα είναι εγγυημένη. Θα εξαρτάται από παράγοντες, όπως οι συμφωνίες που θα έχει υπογράψει το Συμβούλιο Διοίκησης και οι εκπρόσωποι των επιχειρήσεων με το υπουργείο.
Επίσης, κριτήρια θα είναι η ικανότητα του ΑΕΙ να προσελκύει ιδιωτικά κεφάλαια, προφανώς για να κάνει έρευνα προς όφελος των επιχειρήσεων (δηλαδή, η λογική των συμφωνιών των... νυχτερινών κέντρων, “αν τα φέρνεις, θα τα παίρνεις!”), η συμμετοχή του σε ανταγωνιστικά ερευνητικά προγράμματα της Ε.Ε. (αλήθεια, με ποιον μαγικό τρόπο ένα Τμήμα που δεν κάνει έρευνα γιατί δεν έχει πόρους για να πληρώσει τους υποψήφιους διδάκτορες του, θα γίνει καλύτερο αν του κόψεις και την υπάρχουσα χρηματοδότηση;;;) και η... απορρόφηση των αποφοίτων του από την αγορά εργασίας! Η ευθύνη για την ανεργία, επιχειρείται έτσι να μετατεθεί στο πανεπιστήμιο αντί για την κυβερνητική οικονομική πολιτική!
Ακόμη πιο διαλυτικές συνέπειες θα έχει η εισαγωγή του κουπονιού. Η σκέψη απλή: Αντί το κράτος να χρηματοδοτεί τα πανεπιστήμια δίνει ένα ποσό ως κουπόνι σε κάθε φοιτητή για να το καταθέσει στο ίδρυμα της επιλογής του, δημόσιο ή ιδιωτικό. Το αποτέλεσμα προφανές: Έμμεση κρατική χρηματοδότηση των Κολλεγίων και διάλυση των σπουδών. Τα Πανεπιστήμια δεν θα έχουν σταθερή χρηματοδότηση, άρα θα πρέπει να βγουν “στη γύρα”, να διαφημιστούν και να προσελκύσουν τους φοιτητές ως “πελάτες”, με την υπόσχεση πως θα τους διδάξουν όχι κάποια επιστήμη αλλά αυτά που ζητάει (για την ώρα!) η αγορά, πως θα γίνουν δηλαδή σαν τα χαμηλής ποιότητας κολλέγια! Ο καθηγητής θα πρέπει να προσελκύει φοιτητές, δηλαδή “κουπόνια”, για τον κρατήσει το Τμήμα στη θέση του. Θα αναγκαστεί έτσι να κάνει χαμηλού επιπέδου μάθημα, να βάζει εύκολα θέματα στις εξετάσεις για να περνάν όλοι, ώστε να γίνει δημοφιλής, και να συνεργάζεται με τις μεγάλες φοιτητικές παρατάξεις για να του “στέλνουν” φοιτητές-κουπόνια που μετά θα γίνονται εκλογική πελατεία!!! Τα Πανεπιστήμια θα έχουν πια τα ίδια την ευθύνη να βρουν χρήματα για τη λειτουργία τους. ΠΡΟΚΕΙΤΑΙ ΓΙΑ ΠΡΟΦΑΝΗ ΠΑΡΑΒΙΑΣΗ ΤΟΥ ΑΡΘΡΟΥ 16 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ!!!
Ασφαλώς, μέσα σε αυτό το περιβάλον, θέση για τις Κοινωνικές Επιστήμες δεν υπάρχει. Οι έρευνες μας δεν ενδιαφέρουν τις επιχειρήσεις, αντιθέτως τα αποτελέσματα τους συχνά είναι άβολα κι επικίνδυνα για το σύστημα εξουσίας. Το δρόμο δείχνουν ήδη οι εξελίξεις στην Αγγλία, όπου ιστορικά τμήματα κοινωνικών επιστημών, όπως το τμήμα Φιλοσοφίας του Middlesex, κλείνουν όχι λόγω χαμηλής ποιότητας αλλά επειδή δεν κερδίζουν χρήματα!!! Πανεπιστήμια όπως το Πάντειο προορίζονται για να φυτοζωούν και να μην μπορούν να υποστηρίξουν τις προπτυχιακές και μεταπτυχιακές σπουδές τους, ουτε και το απαραίτητο διδακτικό-διοικητικό προσωπικό
Και για... επιδόρπιο, όλες οι παροχές (σίτιση, στέγαση) θα προσφέρονται σε σύμπραξη με ιδιωτικές εταιρείες, με οικονομικό αντίτιμο και χειρότερη ποιότητα. Συμπράξεις Δημόσιου-Ιδιωτικού τομέα είναι αυτές που οδηγούν στα παράνομα και διογκωμένα διόδια στις εθνικές οδούς και σε νοσοκομεία με ανεπαρκή αριθμό κρεβατιών. Άλλη μία τέτοια περίπτωση είναι τα δάνεια(!) που θα χορηγούνται σε φοιτητές από τράπεζες οι οποίες θα συνεργάζονται με τα Πανεπιστήμια (άλλη μία εστία διαπλοκής!) όταν αυτοί δεν μπορούν να ανταποκριθούν στο κόστος των σπουδών τους. Πρέπει δηλαδή, βγαίνοντας από το πανεπιστήμιο να είμαστε ήδη χρεωμένοι! Μήπως ανοίγει ήδη ο δρόμος για τα δίδακτρα;;;
Τέλος, υπάρχει ο “πανεπιστημιακός Καλλικράτης”, μία προσπάθεια συνένωσης και κατάργησης πανεπιστημιακών τμημάτων, περιφερειακών και άλλων με μόνο σκοπό τη μείωση της χρηματοδότησης τους (μέσω και των απολύσεων καθηγητών και διοικητικών υπαλλήλων), χωρίς καμία μέριμνα για τις ακαδημαϊκές συνέπειες μίας τέτοιας κίνησης, όπως το να μείνουν λιγότεροι καθηγητές για περισσότερους φοιτητές. Τα Περιφερειακά ΑΕΙ ιδρύονταν κυρίως για να καλύψουν εκλογικές ανάγκες τοπικών βουλευτών. Όμως, στην πορεία πολλά από αυτά παρουσίασαν μεγάλο έργο με διεθνή αναγνώριση. Διάφορα τμήματα πρέπει όντως να καταργηθούν και να συγχωνευθούν, όχι με αυτά τα κριτήρια, αλλά με βάση το αν αντιστοιχούν σε ολοκληρωμένο επιστημονικό αντικείμενο.


3. Να τους επιβάλει να λειτουργούν για το συμφέρον των επιχειρήσεων αντί της επιστήμης και των πολιτών:


Ο στόχος είναι να επιβληθούν στα προγράμματα σπουδών οι απαραίτητες αλλαγές ώστε από τα ΑΕΙ να βγαίνουν εργαζόμενοι με ελάχιστα επαγγελματικά δικαιώματα, για να μπαίνουν στην αγορά εργασίας από μειονεκτική θέση, με χαμηλούς μισθούς, και γενικώς με μειωμένα εργασιακά και ασφαλιστικά δικαιώματα. Επιτυγχάνεται με την πρόβλεψη του νομοσχεδίου για τη δυνατότητα του φοιτητή να μεταπηδά από το ένα πρόγραμμα σπουδών στο άλλο. Ο φοιτητής θα εγγράφεται στο πρώτο έτος των σπουδών του, όχι στο Τμήμα, αλλά στη Σχολή. Μετά την παρακολούθηση αυτού του πρώτου έτους θα μπορεί να επιλέγει το πρόγραμμα σπουδών στο οποίο θα εντάσσεται. Π.χ., θα εισάγεται αρχικά στη σχολή Κοινωνικών Επιστημών και μετά θα ακολουθεί το πρόγραμμα σπουδών της Κοινωνιολογίας ή της Πολιτικής Επιστήμης.
Αυτή η ιδέα θα μπορούσε να είναι θετική, υπό την προϋπόθεση πως στο τέλος ο φοιτητής θα έπρεπε να έχει σπουδάσει μία συγκεκριμένη επιστήμη (και να πάρει τα αντίστοιχα επαγγελματικά δικαιώματα) και όχι να… τσαλαβουτά σε διάφορα προγράμματα σπουδών, χωρίς καμία συνοχή, για να μαζέψει “δεξιότητες”. Αυτό είναι το μοντέλο των αμερικάνικων κολλεγίων (όχι των πανεπιστημίων!) όπου οι σπουδαστές διδάσκονται λίγη Φιλοσοφία, λίγο marketing, λίγη Γεωγραφία κλπ, φτιάχνοντας έναν φάκελο προσόντων, αντί για πτυχίο. Το αποτέλεσμα είναι οι απόφοιτοι να έχουν ελάχιστα επαγγελματικά δικαιώματα, και επειδή δεν έχουν επιστημονικό υπόβαθρο, να απολύονται και να επανακαταρτίζονται – με δικά τους έξοδα – για να βρουν δουλειά. Δεν έχουν καμία δυνατότητα συλλογικής διαπραγμάτευσης μισθών και άλλων όρων εργασίας, αφού δεν έχουν κοινό πτυχίο (και δεν μπορούν να ιδρύσουν Συλλόγους) και έτσι γίνονται εύκολη λεία για τους εργοδότες.
Η διάλυση των σπουδών ολοκληρώνεται με το ότι οι φοιτητές θα έχουν το δικαίωμα αν ένα μάθημα δεν προσφέρεται στο δημόσιο πανεπιστήμιο (λόγω περικοπών και μείωσης του αριθμού των καθηγητών) ή δεν μπορούν να το περάσουν εκεί (επειδή ο καθηγητής δεν βάζει... εύκολα θέματα!), να μπορούν να το περνάν επί πληρωμή σε κάποιο ιδιωτικό Κολλέγιο! Για το ΠΑΣΟΚ στην Παιδεία δεν υπάρχουν αδιέξοδα. Ακόμη κι αν η διέξοδος είναι ο εξευτελισμός της!
Αυτά τα μέτρα συμπληρώνονται με άλλα όπως η επιδείνωση των εργασιακών σχέσεων των καθηγητών. Οι συμβασιούχοι διδάσκοντες (ΠΔ 407) καταργούνται, όμως τη θέση τους θα πάρουν οι Λέκτορες που θα γίνουν μαζικό χαμηλόσμισθο διδακτικό δυναμικό, χωρίς να μπορούν να εξελιχθούν αλλά ούτε και να μονιμοποιηθούν. Οι λέκτορες λοιπόν θα κρατάνε τις... τσάντες των καθηγητών, με την ελπίδα να πάρουν μια μέρα τη θέση τους! Οι νέοι επιστήμονες δεν θα μπορούν να αναπτύξουν τις γνώσεις τους και να κάνουν έρευνα. Οι καθηγητές θα εισπράττουν μόνο το βασικό μισθό και τα υπόλοιπα σε μπόνους, μόνο αν είναι καλοί στις δημόσιες σχέσεις και φέρνουν ιδιωτικά κεφάλια στα ΑΕΙ. Το πανεπιστήμιο γίνεται επιχείρηση! Επίσης, η μισθοδοσία των καθηγητών θα είναι ευθύνη των ΑΕΙ και όχι του υπουργείου. “Τρέξτε να βρείτε λεφτά”, δηλαδή. Εύκολα καταλαβαίνει κανείς τι συνέπειες θα έχει κάτι τέτοιο για την ποιότητα της εκπαίδευσης.


Μα το Δημόσιο Πανεπιστήμιο δεν έχει προβλήματα που πρέπει να λυθούν;
Ναι, το Δημόσιο Πανεπιστήμιο έχει πολλά προβλήματα τα περισσότερα εκ των οποίων όμως οφείλονται στη χρόνια υποχρηματοδότησή του και τις σπασμωδικές κινήσεις της πολιτικής ηγεσίας, όπως ο τριπλασιασμός των εισακτέων μέσα σε μια χρονιά για να μειωθεί τεχνητά η ανεργία. Δεν θα λυθούν όμως ούτε με την είσοδο των παραγόντων της αγοράς (αυτών δηλαδή που οδήγησαν στην Κρίση!), ούτε με τη διάλυση των επιστημονικών αντικειμένων και των προγραμμάτων σπουδών. Ας ρίξουμε μια ματιά στην Αγγλία, όπου ιστορικά τμήματα Φυσικής, Φιλοσοφίας και άλλων επιστημών κλείνουν, παρά το ότι είχαν μεγάλη ακαδημαϊκή αξία, διότι δεν ήταν οικονομικά αποδοτικά. Αυτό το πανεπιστήμιο οραματίζονται η κ. Διαμαντοπούλου και ο κ. Παπανδρέου, το Πανεπιστήμιο του ΔΝΤ!


Να τι πανεπιστήμιο θέλουμε εμείς:
• Δημόσιο και δωρεάν για όλους.
• Με σπουδές πάνω σε ολοκληρωμένα επιστημονικά αντικείμενα, που να αντιστοιχούν σε ισχυρά επαγγελματικά δικαιώματα.
• Με κατάργηση και συγχώνευση των υπερεξειδικευμένων τμημάτων σε τμήματα που συγκροτούν αυτόνομα επιστημονικά αντικείμενα, με ακαδημαϊκά και οικονομικά οφέλη.
• Αναπτυγμένο στην περιφέρεια, όχι σποραδικά αλλά με συναφείς σχολές συγκεντρωμένες σε κάθε πόλη, ώστε να υπάρχει το απαραίτητο επιστημονικό περιβάλλον και η σχετική συνεργασία.
• Με ενίσχυση των νέων επιστημόνων για να κάνουν έρευνα και να παράγουν γνώση χωρίς τον έλεγχο των επιχειρήσεων στα αποτελέσματα της.
• Με δημοσίευση όλων των πράξεων των οργάνων του και του προϋπολογισμού στο Internet.
• Με σταθερές σχέσεις εργασίας του διδακτικού και διοικητικού προσωπικού.
• Με σχυρή χρηματοδότηση, χωρίς την οποία η αποδοτική λειτουργία του Πανεπιστημίου είναι αδύνατη


Αυτό το πανεπιστήμιο μπορεί να παράγει γνώση και να λειτουργεί προς όφελος των μελών του και της κοινωνίας! Για αυτό θα αγωνιστούμε!